Natuurlijk.
Afgelopen maand lijkt er een kentering te ontstaan in de bewustwording voor onze planeet die gelijk een tweedeling in de maatschappij teweeg brengt. De bewuste mens aan de ene kant en de mens die verandering moeilijk vind, aan de andere kant. Ik vraag me dan oprecht af waarom die laatst genoemde mensen er nu nog steeds niet van overtuigd zijn dat het werkelijk structureel al jaren mis is? Natuur en mens staan ook centraal bij de Biënnale Gelderland. Via kritische noten over het huidige klimaatbeleid tot aan het vieren van de pure schoonheid van al dat groeit, woekert en bloeit. Heel mooi werk van o.a. Mirka Farabegoli en Erik Odijk is hier te bewonderen. Komende week ben ik hier werkzaam. Het is fijn om te ervaren hoe leuk en leerzaam het is om omringt te zijn door zoveel creatieve mensen.
Ik ging alleen even een ommetje maken,
maar besloot uiteindelijk tot zonsondergang
buiten te blijven, want naar buiten gaan,
zo ontdekte ik, was in feite naar binnen gaan
John Muir (1838-1914)
natuurbeschermer
In de rechtbank te Amsterdam (okt-nov-dec 2019) is de expositie van Project Adopted, hechting in woord en beeld, gestart. Met een lezing in het verschiet. Fijn dat het project Adopted zo in de schijnwerpers staat. Bij de lezing, zal ook pleeggzorg en de raad voor kinderbescherming aanwezig zijn. Rechtbank Arnhem is de volgende in Jan, feb en mrt 2020
Zeeportretten
Schuifelend loopt er in de verte een oud dametje met haar rollator. Al naderend lijkt ze een touw mee te slepen. Als ik naast haar sta vraag ik, uit nieuwsgierigheid, waar het touw voor dient? “Zit ‘ie d’r niet aan dan?” vraagt ze. En wat ik vermoedde blijkt dus ook zo te zijn, een halsband zonder hondje.. Nog geen 10 seconde later komt het hondje , een Schotse terriër, trots aanlopen alsof hij wil zeggen “kan het heus zelf wel” en werkt duidelijk op mijn lachspieren. Je bedenkt het niet.
Net zoals ik ook niet bedacht had dat de zeeportretten waar ik mee ben begonnen zo leuk ontvangen worden. Redelijk uniek, iets kwetsbaars en stoer. Past wel bij me… Ooit begonnen als een idee om ‘selkie’s’ te fotograferen. (selkies zouden volgens de mythe zeehonden zijn, die op het land hun huid af kunnen werpen en zo een menselijke gedaante aan kunnen nemen.) wat zich evolueerde naar een idee om authentieke portretten in de zee te maken. Het selkie- (zeemeerminnen-) idee heb ik laten varen; ik ben namelijk geen glamourfotograaf, maar meer op zoek naar echtheid, waar kwetsbaarheid en stoerheid hand in hand gaan. Het idee is om gedurende de zomer van 2020 te exposeren en geïnteresseerden de mogelijkheid te bieden om een uniek zeeportret te laten maken. Voor meer info ton@tonsondag.com
Enthousiasme vs Commercialiteit
De marktkoopman naast mij zat, voor zijn pensioen, in de dakbedekking. Hij oogde rustig en leek veel te weten. “Je zit vol passie als je over je vak praat” zei hij tegen mij. En ja dat klopt. Buitenom dat ik wat breedsprakig kan zijn ben ik vooral gepassioneerd over mijn vak.
Deze zomer sta ik met ansichtkaarten op de markt in Vlissingen. Zo krijgen meer mensen de kans mijn werk te zien.
En hoewel we tegenwoordig minder kaarten per post maar eerder per digitale weg versturen geloof ik in het gevoel dat een “echte” kaart met zich mee brengt als hij in de bus valt. Het grappige is dat dat gevoel ook blijft ongeacht leeftijd want ook jonge mensen waarderen een echte kaart meer dan een “appje”
Ik zag hoe vol interesse er een jong meisje op mijn kaarten af liep. Ze was duidelijk geraakt. Haar ouders volgde al snel. Door haar oprechte interesse werd ik op mijn beurt geraakt. Ik overhandigden haar mijn kaartje zodat ze thuis mijn website kon bekijken. Haar ouders die haar gevolgd waren vertelde dat haar passie ook fotografie was. We raakten aan de praat. En ondanks het grote leeftijdsverschil, ze bleek 15 jaar te zijn, rolde ons gesprek van het ene in het andere onderwerp.
Nadat ons gesprek beëindigd was kwam de marktkoopman, naast mij, lachend naar me toe. “Misschien de volgende keer je ansichtkaarten in het gesprek meenemen...?
Enthousiasme vs commercialiteit. “Ach..het zijn zaadjes die je plant..” vult hij aan
Je ex en friet
Op Konings-dag gingen wij altijd ons jaarlijks frietje eten. Een traditie die, recent, ten einde is gekomen na het uiteen gaan van onze relatie. Gebrouilleerd zijn we nu. Een gek woord voor vermijding. Niet willen of kunnen oplossen. Onszelf in de weg zitten, geef het een naam maar het blijft een status quo. Het is dus ook niet zo gek dat in de mensheid, ondanks alle leermomenten, er zo langzaam veranderingen plaats vinden, of pas nadat het kalf verdronken is?
Deze Koningsdag zat ik in Brussel op het symposium voor adoptie mede ter promotie van Project Adopted. Mensen uit het ervaringsgebied, universitair opgeleid, of zelfs een combinatie hiervan kwamen aan het woord met als thema interlandelijke adoptie: Hoe moet het verder? Nieuwe mensen leren kennen, vriendschappen die ontstaan, maar ook verbazing. Verbazing over het feit dat ook hoog opgeleide mensen zo op zoek lijken te gaan naar de schuldvraag. Dat roept bij mij de vraag op 'en dan? Los je daar persoonlijk gerelateerde problemen mee op of zou het nodig zijn om de volgende stap te kunnen gaan maken?' De boosheid waar dit mee gepaard gaat zorgt wel voor verlichting van de pijn. Woede is tenslotte de snelste weg naar niet hoeven voelen zei de ervaringsdeskundige..
Machteloosheid en het niet gezien voelen, de munitie van het emotie-kanon, staan garant voor voltreffers in onze ziel. Willen we de wonden verzorgen is zelfreflectie als jodium pijnlijk maar helend. De littekens zullen blijven.
Op de terugweg vanuit Brussel, met de trein, en met de grens in zicht, verbaas ik me wederom. Bij het instappen in Roosendaal, in een nieuwe trein, waar het verschil tussen 1e en 2e klas nauwelijks meer aanwezig is; waar je ook loopt, de troep die asociale Koningsdag vierders achter hebben gelaten ligt overal. Zo erg dat ik met een achtergebleven vuilniszak het treinstel waar ik me in bevind opruim om in ieder geval het idee te hebben niet door een rijdende vuilnisbelt vervoerd te worden. Blij dat ik morgen mijn werk op kan gaan hangen in de Gevangentoren te Vlissingen waar de schoonheid van eten en beeld hand in hand lijkt te gaan.
Praatjesmaker
Vroeger was ik een echte praatjesmaker. Ik ben gegroeid, want van de week stond ik, aan de Erasmus universiteit, voor een weerspiegeling van mijn Project Adopted. Geadopteerden, adoptieouders, biologische ouders, professionals en belangstellenden. Ze waren allemaal vertegenwoordigd en geïnteresseerd. Best bijzonder, allemaal hun eigen plekje in de zaal, gezamenlijk luisterend naar mijn ervaringsverhaal en de totstandkoming van Project Adopted en het verhelderende en hoopvol stuk professionaliteit van Anneke Vinke, van de Adoptiepraktijk.nl Want het is mogelijk om onveilige hechting te repareren! Ik ben i.i.g. al anders gaan fotograferen, door de ruimte die ik in mijn hoofd heb gekregen, met hulp van mijn therapie.
De zenuwen waren iets meer onder controle dan 2 dagen hiervoor, toen ik samen met Kim van Schie voor kinderrechters, strafpleiters en officieren ons verhaal deelde. Het voelde voor mij als een eerste keer, toch ging het goed. Een soort van wijsheid in combinatie met emotie die los komt. Oprecht. Beide lezingen waren exact op hun plek. Zowel in rechtbank als op de universiteit. Een soort van balans en wetenschap voor een onveilige hechting. Leerzaam en maakt nieuwsgierig.
Kijkend door de zaal nadat de lezingen waren afgelopen bleven er velen napraten, verbindingen werden gemaakt, het voelde goed. Het voelde voor mij als familie.
Hechting
Het is niet elke dag dat ik, wachtend in een rij bij een doe het zelf zaak, aan de man voor mij vraag of ik zijn handen mag zien. Want, leg ik hem uit, ik ben erg onder de indruk van de afmetingen van zijn handen. Tussen mijn vraag en de daaropvolgende uitleg zit maar een fractie van een seconde. In een fractie zie je hechting/trauma. Van verdediging, "wat wil hij van me", naar veilig (glimlach). Hoe veilig is iemand gehecht en wat zijn de ervaringen. De grote handenmeneer was nu stratenmaker, had in zijn jeugd gevaren en daarna, terug aan de wal, 12 jaar vrachtwagen chauffeur geweest. Door het weggedrag dat door de jaren heen drukker was geworden en vooral agressiever (trauma) is hij ermee gestopt en nu dus stratenmaker geworden.
Het wordt mij steeds duidelijker hechting en trauma hebben prioriteit nummer 1. Ik ben niet de enige met deze overtuiging, in de rechtbanken in Nederland, is hechting het sleutelwoord in bijna elke zaak. Zeer blij dan ook dat, na Middelburg, de expositie hechting in woord en beeld, straks ook in Arnhem en Amsterdam is te bezichtigen. En wie weet wat de toekomst nog brengt? Kunst (woord en beeld) lijkt letterlijk de eyeopeners te zijn waardoor mensen aan het denken worden gezet. Het begin van verandering. Herkenning, bewustwording. Discussies ontstaan, oplossingen gezocht.
Op 19 maart aanstaande. een lezing in de rechtbank van Middelburg, ik ga samen met Kim van Schie van storyline-media hechting belichten vanuit 2 verschillende ervaringsdeskundige perspectieven. En 21 maart aan de Erasmus-universiteit te Rotterdam samen met 2 professionals, Anneke Vinke en Inge van Meurs. Voor deze laatste lezing zijn nog kaarten verkrijgbaar (via deze link) Ik vind dit allemaal best spannend.. Ik hoop jullie 21 maart te kunnen verwelkomen.
4..3...2..1
' We have a lift off '. Lanceren, opstijgen hoe we het ook noemen er zit verandering in de lucht. Letterlijk en figuurlijk. Figuurlijk, kreeg ik een 'sneeuwbol' waar de sneeuw is vervangen door glitters en de sneeuwpop door een raket. Dat Ton Sondag photography gaat als een raket in 2019 was de boodschap. En letterlijk, as. dinsdag, de opbouw van expositie Project Adopted en s'middags opnames door Omroep Zeeland. Om de reis te vervolgen richting lezingen en interviews. Het project komt meer in de schijnwerpers; er melden zich meer sponsoren zodat we meer foto's en verhalen kunnen exposeren. Ondertussen blijven we op zoek naar sponsors want het doel is dat iedereen een plek krijgt in een van de exposities. Ja u leest het goed er zitten meerdere exposities aan te komen. Voor 255 € ( kostprijs) kunt u een foto en verhaal sponsoren.
Ondertussen lees ik in het boek van de Franse schrijver Sylvain Tesson 'zes maanden in de Siberische wouden' dat geduld eigenlijk een heel groot goed is. En dat alle zogenaamde vooruitgang, die ons zou kunnen ontlasten, juist leidt tot meer en meer. Probeer je boodschappen maar eens in te pakken, bij de Albert Heijn, voordat het totaalbedrag is vernoemd door de caissière.. En zie ik jonge moeders vast zitten aan hun smartphones zodat de kinderen hun aandacht moeten delen met de vooruitgang. Paradoxaal als je een expo opent over hechting.
Dus ik hoop stilletjes te gaan als een raket in 2019 maar een met gereduceerde snelheid..
Kerst met de fam.
Dan word je ineens geattendeerd op een videoclip kerst met de fam.
'Precies dat', is mijn eerste gedachte. Elk jaar, zonder me te realiseren, bouwt de spanning zich, bij mij, naar kerst toe op en resulteert steevast in ruzie. De weerstand naar kerst is hieruit ontstaan. Een spontaan gezellig zijn was dit nooit, in mijn optiek, maar eerder een verplicht nummer waar iedereen zijn of haar masker voordoet. Fake en alles behalve de werkelijke kerstgedachte van liefde en verdraagzaamheid. Althans daar was ik van overtuigd.. Dat wij mensen ieder op hun eigen beste manier op zoek zijn naar verbinding was mij toen nog niet bekend en daar ontbrak, toen nog, ruimte voor in mijn hoofd.
Nu weet ik anders. De ruimte in mijn hoofd is er -nu nog leren om te accepteren dat zoveel wensen bij zoveel mensen horen. Toch blijft Kerst voor mij de meest beladen tijd van het jaar. Ik noem dat het opzondagnaarIkea syndroom. Wel willen maar niet kunnen. Gewoon op een zondagmiddag door Ikea lopen zonder te oordelen, voor mij mission impossible. Zo zou ik ook graag, in een warme setting, gezellig aan tafel schuiven en genieten van al dat lekkers en denken: "wat een rijkdom, zo bij elkaar". Maar dat lukt mij dus niet want dichtbij is voor mij beangstigend. Wel willen maar niet kunnen geldt ook hier. Ik ben het gaan vermijden en vier het dus ook niet. Komt wel als de tijd daar is. Want dat andere tijden eraan komen, is duidelijk. Acht januari ga ik de expositie hechting in woord en beeld van project Adopted opbouwen, in de rechtbank te Middelburg. We gaan een lezing geven over hechting en trauma ten overstaan van de gehele rechterlijke macht van Zuid West Nederland. Een paar dagen later is het de beurt aan de Erasmus-universiteit. Hogeschool Zeeland heeft ook interesse getoond en omroep zeeland komt het vast leggen. Al met al een mooi begin van een nieuw jaar. Rest mij jullie een tevreden 2019 te wensen in volle gezondheid.
Kerstverhaal
Het verhaal begint in 2009 bij Golfe du Morbihan, een binnenzee, van Frankrijk, gelegen aan de Atlantische Oceaan. Ik was daar met mijn boot om een zeilevenement te fotograferen. Allemaal traditionele en veelal houten zeilboten. De golf staat in directe verbinding met de Atlantische oceaan en eb en vloed is daar een serieuze aangelegenheid, alsof men elke 6 uur de stop uit een vol bad haalt. En dat moet allemaal elke keer door een relatieve smalle passage. Kolkende watermassa's. Wat ook inhoud dat de boten een ligplaats hebben aan een boei en de bemanning altijd met een bijbootje naar de kant moet. In Nederland is het verval van het water veel minder spectaculair en liggen de boten merendeel aan een steiger. Met deze gedachte, al mijmerend over de beelden die mijn netvlies waren gepasseerd die dag, voer ik aan het eind van de dag terug naar waar mijn auto stond geparkeerd. Eenmaal aangekomen zoek ik, nog steeds in gedachte bij mijn fotografie, een boei op. Alsof op de automatische piloot maak ik de boot schoon, pak mijn spullen bij elkaar en wil van boord afstappen..
Oeps, wat nu realiseer ik me ineens. Gelukkig heb ik een creatieve geest. Hoe ga ik die 7 a 800 meter overbruggen raast er door mijn gedachte, wetende dat ik geen bijbootje heb om naar de kant te roeien. Ik heb een survival-suit dus zou kunnen zwemmen maar mijn camera's en lenzen dan ? Natuurlijk dat is het ! Bij Vonk BV in Piershil heb ik destijds een Pelican-case gekocht voor mijn camera's en lenzen. Deze sluit water en luchtdicht af en zijn erg solide. Al lachend gooi ik de koffer met mijn meest waardevolle spullen zo overboord en spring er, met in mijn hand een peddel, achteraan. Ik moet tijdens de tocht hartelijk om mezelf en mijn vindingrijkheid lachen.
Afgelopen week was ik bij Vonk BV in Piershil voor een oriëntatie betreft mijn oude koffer. Ook daar heb ik mijn 'vindingrijkheid' met hun gedeeld. Geweldig dat 'hun' koffers dit meemaken was de reactie. Al snel bleek dat de update die ik nodig heb voor mijn budget momenteel te hoog gegrepen is. Dan maar sparen dacht ik. Maar tot mijn verbazing bood men een transactie voor met gesloten beurzen en dat terwijl er een serieus prijsverschil was. Ik kon mijn oren niet geloven en met tranen in mijn ogen vernam ik dat deze mensen indirect ook Project Adopted een warm hart toedragen. Kerst is voor mij altijd een erg beladen tijd, daarom heeft mij dit, juist nu, erg geraakt.
Uit de kast komen.
Complexe PTSS is de naam van de oceaan waar ik altijd heb rond gezeild, al 57 jaar. Altijd op zoek gegaan naar de juiste zeekaarten en hulp ingeroepen van navigators. Met hun hulp, verschillende koersen uitgezet, om zo de ergste stormen te doorstaan. De reis heeft me veel laten ervaren en zien. Waarschijnlijk meer dan de meeste mensen ooit zullen ervaren en daar ben ik blij om. Van orkanen tot complete windstiltes.
Het is allemaal begonnen toen ik het daglicht zag en direct in een orkaan terecht kwam die 2 jaar duurde. Ik denk te weten dat dat voor elke jonge matroos traumatisch is. Niet wetende wat een orkaan is, waar ik me bevind en zonder zwemvest dat troost kan bieden. Wat gebeurt er met een babymatroos die nog niet kan lopen, praten en of weten wat er allemaal gebeurt ? *
De ingebouwde automatische piloot treed in werking. We gaan in een vecht en of vlucht stand. Als babymatroos die nog niet kan lopen en praten blijft er weinig over dan te dissociëren.
Met de CPTSS (complexe ptss) op zak kwam ik na 2 jaar op een andere schip terecht met een nieuwe navigator en stuurman (vrouw) die in bekend vaarwater goede zeelui waren maar in het onbekend CPTSS-vaarwater en het ontbreken van de juiste zeekaarten de koers geheel kwijt raakte en mij deels de schuld gaven van hun onkunde. Stormachtige jaren.
In mijn fotografie is mijn levensloop te zien. Van diepe zwarten tot felle kleurschakeringen. Onbewust heb ik op een andere manier leren kijken en dat brengt ook hoop met zich mee. Als ik het raamwerk van mijn webshop nu bekijk ben ik trots. Ben de schappen aan het vullen. 1 December gaat de winkel open en bent u allen van harte welkom.
Bijna tegelijkertijd ga ik een 1.5 jaar trauma traject in bij de GGZ. Met de juiste mensen om me heen, een eigen shop voel ik me hoopvol.
Het land is in zicht.
